فلزات رنگین به عنوان دسته ای از فلزات هستند که به شکل طبیعی در طبیعت وجود دارند و با توجه به نوع کاربرد خود، دسته بندی شده اند. فلزات را به طور کلی به دو دسته فلزات آهنی و فلزات غیر آهنی تقسیم می کنند که فلزات رنگی در بین فلزات غیر آهنی قرار دارند. در این مطلب به شکل کامل بررسی خواهیم کرد که فلزات رنگی چیست و انواع آن کدام است؟
منظور از فلزات رنگین چیست؟
در بین فلزات غیر آهنی گروهی به نام فلزات رنگین (Non-ferrous metal) وجود دارد که هیچ نوع اثری از آهن و آلوتروپ های آن بر روی آن ها دیده نمی شود. هر کدام از فلزات موجود در این دسته یک رنگ خاص دارند که در کنار یک دیگر مثل یک رنگین کمان جذاب قرار میگیرند. از مهمترین فلزات این دسته می توان به مس، قلع، روی، آلومینیوم، سرب، طلا، نقره، پلاتین، منگنز، برنز و… اشاره کرد.
یکی از تفاوت های مهمی که بین فلزات آهنی و غیر آهنی وجود دارد، قیمت گران تر فلزات غیر آهنی است. البته کاربرد و دامنه استفاده از فلزات آهنی بسیار گسترده تر بوده و در بیشتر ماشین آلات، مصارف صنعتی و آلیاژها، از این نوع فلزات استفاده می کنند. اصلی ترین دلیل این موضع نیز فراوانی بیشتر فلزات آهنی، قیمت ارزان تر و استحکام بیشتر آن ها دانست.
فلزات رنگین نیز به دلیل ویژگی ها و خواص فیزیکی و شیمیایی منحصر به فرد خود، در حوزه های مختلفی از صنعت به کار برده می شوند. در ادامه به بررسی دقیق انواع فلزات رنگین و کاربردهای آن ها پرداخته ایم تا اطلاعات بیشتری را در این زمینه داشته باشید.
انواع فلزات رنگی کدامند؟
فلزات رنگین را با توجه به خواصی که دارند، به انواع مختلفی تقسیم بندی کرده اند. از مهمترین فلزات رنگین در حوزه صنعت می توان به مس، روی، برنز، برنج، آلومینیوم، سرب، نیکل، قلع، طلا و… اشاره کرد. در ادامه پرکاربردترین و پرفروش ترین انواع فلزات رنگی معرفی شده اند و کاربرد هر یک از آن ها بررسی شده است.
فلز آلومینیوم
آلومینیوم را می توان به عنوان پرکاربردترین فلز رنگی در صنعت دانست. این فلز به دلیل وزن پایینی که دارد، در بین فلزات سبک نیز قرار دارد و این موضوع استفاده از آن را در برخی صنایع حساس امکان پذیر کرده است. مقاومت بالا در برابر خوردگی، پوسیدگی و… از دیگر مزیت و ویژگی های مهم آلومینیوم محسوب می شود. دمای ذوب آلومینیوم 658 درجه سانتی گراد می باشد.
از مهمترین کاربردهای فلز آلومینیوم می توان به صنعت هواپیماسازی و ساخت و ساز اشاره کرد. همچنین از این فلز برای ساخت انواع شمش های آلومینیومی با درصد خلوص های متفاوت استفاده می کنند تا کاربرد این فلز در صنعت ساده تر باشد.
فلز روی
روی یکی از فلزات محبوب و پرکاربرد است که بیشتر به شکل شمش روی دیده می شود. فلز روی از طریق ذوب کردن سنگ معدن روی که کالامین نام دارد، استخراج می شود. رنگ روی به ابی تمایل دارد و در دمای 419 درجه سانتی گراد به حالت مایع در می آید. این فلز بسیار شکننده بوده و با کمترین نیرویی خرد می شود.
فلز رنگین روی در برابر زنگ زدن مقاومت بسیار بالایی را دارد و بیشتر به عنوان ماده اولیه صنعت گالوانیزه مورد استفاده قرار میگیرد. همچنین از این فلز برای ساخت آلیاژهای برنج و برنز استفاده می کنند.
فلز سرب
از سایر فلزات رنگین پرکاربرد در صنایع مختلف می توان به فلز سرب اشاره کرد. این فلز رنگ تیره مایل به خاکستری دارد و در برابر زنگ زدگی، اکسیداسیون و فشار مقاومت مناسبی را ندارد. دمای ذوب این فلز 337 درجه سانتی گراد می باشد. یکی از ویژگی های مهم این فلز، درجه انبساط طولی بسیار بالایی است که در این فلز وجود دارد.
از سرب در صنعت ساختمان سازی استفاده می شود. کاربرد سرب در این صنعت بیشتر مربوط به ساخت لوله ها، سقف، طراحی، تزیین و ساخت نمای کاخ و کلیساها است. همچنین می توان از فلز رنگی سرب در ساخت انواع باتری خودرو و سرامیک سازی نیز استفاده کرد.
فلز مس
یکی دیگر از فلزات پرکاربرد در بین فلزات رنگین، مس نام دارد. این فلز تقریبا قرمز رنگ است و در برابر زنگ زدگی، پوسیدگی و خوردگی مقاومت بالایی را دارد. از مهمترین ویژگی های فلز مس می توان به رسانای قوی جریان برق و الکتریسیته بودن آن اشاره کرد.
مس به دلیل قدرت رسانایی بالای خود در تولید انواع سیم ها، لوله، دستگیره های در و پنجره، ظروف آشپزخانه، آهنرباهای الکتریکی، موتورهای الکترومغناطیسی و… کاربرد دارد. مس به عنوان یکی از گران قیمت ترین فلزات رنگین محسوب می شود.
فلز نیکل
نیکل سفید تا نقره ای رنگ است و دمای ذوب آن بالای 1450 درجه سانتی گراد می باشد. برای تبدیل کردن این فلز به مایع به انرژی بالایی احتیاج خواهیم داشت. جنس سخت و مقاومت این فلز از ویژگی های مهم آن محسوب می شود. این فلز در صنایع معمولا به شکل آلیاژی از نیکل، آهن و منیزیم کاربرد دارد.
از کاربردهای اصلی فلز نیکل می توان به ساخت سیم و کابل های صنعت الکترونیک و سایر محصولات این صنعت اشاره کرد.
فلز قلع
قلع از سنگ معدنی قلع استخراج می شود و در بین انواع فلزات رنگین قرار دارد. این فلز سفید- نقره ای بوده و تا حدودی به آبی مایل است. درجه انبساط نسبتا بالای این فلز یکی از مهمترین ویژگی های آن محسوب می شود. دمای ذوب این فلز 232 درجه سانتی گراد می باشد. از کاربردهای فلز قلع می توان به ساخت لحیم های نرم و سفیدگری ظروف مسی اشاره کرد.
جمع بندی
فلزات رنگی چیست و انواع آن کدام است؟، این سوال ممکن است برای شما هم پیش آمده باشد. به طور کلی به فلزات غیر آهنی، فلزات رنگی یا رنگین هم گفته می شود. دلیل این نوع نامگذاری، طیف متفاوت رنگ های هر کدام از فلزات موجود در این دسته است. از مهمترین فلزات رنگی می توان به طلا، آلومینیوم، مس، روی، سرب و… اشاره کرد.
