فلزات دسته ای از عناصر طبیعی هستند که گستردگی بسیار بالایی دارند. با وجود شباهت و تفاوت های عمده ای که بین انواع فلزات وجود دارد، برخی از آن ها بسیار گران بها و ارزشمندند، در حالی که قیمت برخی بسیار پایین است. در این مقاله قصد داریم گرانبها ترین فلزات در دنیا را معرفی کنیم و اطلاعاتی در مورد هر کدام ارائه دهیم.
چه چیزی یک فلز را گرانبها می کند؟
- کمیاب : این فلزات به وفور در پوسته زمین یافت نمی شوند.
- دوام : فلزات گرانبها در برابر خوردگی و کدر شدن بسیار مقاوم هستند.
- جذابیت زیبایی شناختی : بیشتر فلزات گرانبها، به ویژه طلا و نقره، به دلیل درخشندگی و زیبایی ارزشمند هستند.
- مصارف صنعتی : این فلزات به دلیل رسانایی عالی و سایر خواص منحصر به فرد، اغلب در لوازم الکترونیکی، تجهیزات پزشکی و سایر کاربردهای با تکنولوژی بالا استفاده می شوند.
گرانبها ترین فلزات جهان
احتمالا شما هم مثل بسیاری از افراد اینطور تصور کنید که طلا و نقره گران قیمت ترین فلزات جهان هستند؛ اما باید بگوییم که این یک تصور اشتباه است! در حال حاضر فلزاتی مثل رودیوم، ایریدیوم، پالادیوم و پلاتینیوم به عنوان تعدادی از گرانبها ترین فلزات در دنیا شناخته میشوند. به منظور آشنایی بیشتر با هر کدام از این فلزات ارزشمند، در ادامه توضیحاتی کوتاه در مورد هر کدام ارائه خواهیم کرد.
فلز رودیوم چیست؟
از فلز رودیوم به عنوان گران قیمت ترین فلز دنیا یاد میشود. در سال 1803 این فلز ارزشمند برای اولین بار در کنار سنگ معدن پلاتین و نیکل استخراج شد و از همان زمان به یکی از گرانبهاترین فلزات در دنیا تبدیل شده است. این فلز رنگی سفید متمایل به نقره ای داشته و در برابر خوردگی مقاومت بالایی را دارد. کاربرد اصلی این فلز، ساخت کاتالیزورهای مختلف برای مبدل های کاتالیستی خودروها است.
خواص فلز رودیوم
نقطه ذوب : 1964 درجه سانتی گراد (3567 درجه فارنهایت)
چگالی : 12.41 گرم بر سانتی متر مکعب
دوام : رودیوم در برابر خوردگی و اکسیداسیون بسیار مقاوم است و برای استفاده در محیط های سخت ایده آل است.
انعکاسی : دارای خواص انعکاسی عالی است که آن را به گزینه ای محبوب برای آینه ها و اپتیک تبدیل می کند.
کاربرد فلز رودیوم
صنعت خودرو : رودیوم به طور گسترده در مبدل های کاتالیزوری برای کاهش انتشارات مضر استفاده می شود.
جواهرات : اغلب به عنوان ماده آبکاری برای طلای سفید استفاده می شود تا ظاهری درخشان به آن بدهد.
تولید شیشه : رودیوم به دلیل مقاومت در برابر حرارت در تولید صفحات فایبرگلاس و ال سی دی استفاده می شود.
روتنیوم یکی دیگر از فلزات کمیاب است که به گروه پلاتین تعلق دارد. این یک فلز انتقالی خاکستری نقره ای است و در برابر سایش و خوردگی بسیار مقاوم است و آن را در صنایع مختلف ارزشمند می کند.
خواص روتنیوم
نقطه ذوب : 2334 درجه سانتی گراد (4233 درجه فارنهایت)
چگالی : 12.45 گرم بر سانتی متر مکعب
مقاومت در برابر سایش : روتنیوم مقاومت بسیار خوبی در برابر خوردگی و سایش، حتی در دماهای بالا دارد.
رسانایی : رسانایی الکتریکی خوبی دارد و در کاربردهای الکترونیکی مفید است.
موارد استفاده از روتنیوم
الکترونیک : روتنیوم به دلیل خاصیت رسانایی در مقاومت ها و تماس های الکتریکی استفاده می شود.
آلیاژسازی : اغلب برای افزایش سختی و دوام با پلاتین یا پالادیوم آلیاژ می شود.
صنایع شیمیایی : روتنیوم به عنوان کاتالیزور در تولید آمونیاک و اسید استیک استفاده می شود.
فلز ایریدیوم
یکی دیگر از گرانبها ترین فلزات در دنیا، ایریدیوم نام دارد که بسیار مقاوم بوده و چگالی بالایی دارد. یکی از منابع این فلز ارزشمند، شهاب سنگ ها و پوسته زمین می باشد. البته بیشترین ذخایر ایریدیوم بر روی زمین، در قاره آفریقا است. جالب است بدانید برای نامگذاری این فلز از یک الهه یونانی الهام گرفته اند. ساخت قطب نماها، ساعت و محصولاتی از این دست، از جمله کاربردهای اصلی این فلز می باشد.
خواص فلز ایریدیوم
نقطه ذوب : 2446 درجه سانتی گراد (4435 درجه فارنهایت)
چگالی : 22.56 گرم بر سانتی متر³
مقاومت در برابر خوردگی : ایریدیوم تقریباً به طور کامل در برابر خوردگی مقاوم است، حتی در دماهای بالا.
سختی : یکی از سخت ترین فلزات است که در کاربردهای صنعتی بسیار بادوام است.
کاربرد فلز ایریدیوم
هوافضا : ایریدیوم در محیط های با دمای بالا مانند ساخت موتورهای موشک استفاده می شود.
تجهیزات پزشکی : به دلیل دوام و زیست سازگاری در ابزارهای جراحی و پرتودرمانی استفاده می شود.
الکترونیک : ایریدیوم در شمع ها و کنتاکت های الکتریکی با کارایی بالا به کار می رود.
فلز پالادیوم
پالادیوم یک فلز ارزشمند است که در بین گرانبها ترین فلزات در دنیا جای گرفته و کاربردهای گسترده ای در ساخت جواهرات، وسایل الکترونیکی، ساخت تجهیزات پزشکی و دندان پزشکی و حتی تصفیه هیدروژن دارد. از این ماده در مبدل های کاتالیزوری خودروها به منظور تبدیل گازهای سمی به موادی بی ضرر استفاده میشود.
خواص فلز پالادیوم
نقطه ذوب : 1554 درجه سانتی گراد (2829 درجه فارنهایت)
چگالی : 12.02 گرم بر سانتی متر مکعب
مقاومت در برابر اکسیداسیون : پالادیوم به راحتی کدر نمیشود و از دوام بالایی برخوردار است.
خواص کاتالیزوری : به عنوان یک کاتالیزور در واکنش های شیمیایی بسیار موثر است.
کاربرد فلز پالادیوم
صنعت خودرو : مانند رودیوم و پلاتین، پالادیوم به طور گسترده در مبدل های کاتالیزوری استفاده می شود.
جواهرات : پالادیوم برای ایجاد آلیاژهای طلای سفید استفاده می شود که اغلب به دلیل هزینه کمتر به عنوان جایگزینی برای پلاتین عمل می کند.
الکترونیک : به دلیل رسانایی عالی در خازن ها و سایر قطعات الکترونیکی استفاده می شود.
فلز پلاتینیوم
اصلی ترین دلیل شهرت این فلز، واکنش پذیری کم و مقاومت بالای آن در برابر خوردگی می باشد. پلاتینیوم که به عنوان یکی از گرانبهاترین فلزات در دنیا است، بسیار درخشنده بوده و به همین دلیل در جواهرسازی کاربرد دارد. از سایر موارد استفاده از این فلز میتوان به دندان سازی، اسلحه سازی و هوانوردی اشاره کرد.
فرو آلیاژ چیست؟ | کلیک کنید.
فلز پلاتین
پلاتین فلزی متراکم، چکش خوار و انعطاف پذیر است که به دلیل مقاومت در برابر خوردگی و اکسیداسیون بسیار ارزشمند است. اولین بار در آمریکای جنوبی کشف شد و از آن زمان به یکی از با ارزش ترین فلزات برای اهداف صنعتی و تزئینی تبدیل شده است.
جهت خرید فلز تیتانیوم کلیک کنید.
خواص فلز پلاتین
نقطه ذوب : 1768 درجه سانتی گراد (3214 درجه فارنهایت)
چگالی : 21.45 گرم بر سانتی متر مکعب
دوام : در برابر سایش و کدر شدن بسیار مقاوم است.
مقاومت شیمیایی : پلاتین به راحتی با سایر مواد شیمیایی واکنش نشان نمی دهد و در تجهیزات آزمایشگاهی مفید است.
کاربرد فلز پلاتین
جواهرات : پلاتین به دلیل خلوص، وزن و توانایی نگه داشتن سنگ های قیمتی به طور ایمن مورد علاقه است.
مبدل های کاتالیزوری : مانند رودیوم، پلاتین در مبدل های کاتالیزوری خودرو برای کاهش آلودگی استفاده می شود.
تجهیزات پزشکی : پلاتین به دلیل زیست سازگاری در ضربان سازها و روکش های دندان استفاده می شود.
جمع بندی
فلزات گرانبها بخشی از عناصر فلزی هستند که فراوانی کمتری را در طبیعت دارند و به همین دلیل در مقایسه با سایر عناصر فلزی، قیمت آن ها بیشتر است. برخلاف تصور عموم، طلا و نقره گرانبها ترین فلزات در دنیا نیستند و فلزاتی مثل رودیوم، ایریدیوم، پالادیوم و پلاتینیوم در مقایسه با طلا و نقره قیمت بالاتری را دارند.
دفتر مرکزی : ۰۲۱۹۱۳۰۵۸۰۰
تلفن تماس: 09129573500
سوالات متداول فلزات گران بها
فلز گران بها به آن دسته از عناصر فلزی میگویند که در مقایسه با سایر عناصر فلزی، به میزان کمتری در طبیعت یافت میشوند.
رودیوم، ایریدیوم، پالادیوم، پلاتینیوم، طلا و نقره از گرانبها ترین فلزات در دنیا می باشند.
مهمترین دلیل ارزشمندی این فلزات، کمیاب بودن آن ها، ویژگی های منحصر به فرد و واکنش پذیری پایین است.